فرقه دونمه چه کسانی هستند؟

نام فرقه دونمه به ترکى استانبولى به معناى مبدل شده است و در بعضى اوقات به آنان شبتین مى گویند که به شبتاى صبى مؤ سس گروهشان نسبت داده مى شود. نامبرده به سال 1626 در شهر ازمیر (غرب ترکیه ) به دنیا آمد و پس از مطالعه و بررسى الهیات و عرفان یهودى کم کم مدعى شد که مسیحاى یهود است و براى نجات آنان آمده است . برخى یهودیان اروپا و ترکیه و خاورمیانه دعوتش را پذیرفتند و گروه بى شمارى نزد او گرد آمدند. وى که خود را نخستین فرزند خدا مى نامید، گفت در سال 1666 قیام خواهد کرد. وى قبل از رسیدن موعد مذکور به اورشلیم و قاهره رفت . در آن ایام یهودیان از خوشحالى به جشن و شادى پرداختند و شعار مى دادند: زنده باد مسیح پادشاه

و زنده باد سلطان صبى . شبتاى صبى در سال 1666 به جاى آنکه به اورشلیم مسافرت کند، به استانبول رفت و بلافاصله از طرف پادشاه عثمانى دستگیر شد و در روز 16 سپتامبر 1666 او را به حضور پادشاه آوردند و از او خواستند مسلمان شود. وى پس از پذیرفتن اسلام ، نام خود را به محمد افندى تغییر داد و با یک بانوى مسلمان ازدواج کرد. وى همچنین بسیارى از پیروان خود را به پذیرش اسلام ترغیب نمود، ولى باز هم بسیارى از یهودیان او را مسیحا مى دانستند. آنان در توجیه این مساءله مى گفتند که تنها شبحى از شبتاى مسلمان شده و خود او براى یافتن ده قبیله گم شده بنى اسرائیل به آسمان رفته است و به زودى ظهور خواهد کرد. یکى از فعالان این مرام مى گفت : همان گونه که موسى در کاخ فرعون پرورش یافت ، لازم بود که مسیحا در کاخ سلطان عثمان بماند تا بتواند نفوس گم گشته اسلام را نیز نجات دهد. شبتاى صفت مسیحایى خویش را نگه داشت و مجاز بود به عنوان تبلیغ اسلام میان یهودیان ، با آنان تماس بگیرد. وى فرقه اى پدید آورد که اعضاى آن بى درنگ به رسم مسلمانان عمامه بر سر گذاشته ، پیرو آداب اسلامى شدند و به بازگشت سریع شبتاى به عنوان منجى حقیقى بنى اسرائیل امیدوار ماندند. مرگ وى به سال 1676 اتفاق افتاد و برادرش اتباع او را دور خود جمع کرد. پس از آن ، اتباع این فرقه در ظاهر به سنن اسلامى و در باطن به سنن یهودى عمل مى کردند. اکنون چند هزار نفر از آنان در ترکیه یافت مى شوند. نویسنده:حسین توفیقی